Nhà quan sát kỳ cựu và nhà báo điều tra người Malaysia, Nadeswaran, cho rằng một nhà môi giới có thể đã đóng vai trò trong vụ bê bối liên quan đến 7 cầu thủ nhập tịch của đội tuyển quốc gia Malaysia.
Trong bài viết đăng trên Malaysia Kini, Nadeswaran nêu nghi vấn về sự can dự của một nhà môi giới trong vụ việc khiến 7 cầu thủ nhập tịch của Malaysia bị FIFA xử phạt. Ông đặt dấu hỏi sau khi Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM) giải thích rằng các sai phạm về tài liệu là do “lỗi hành chính” của nhân viên liên đoàn.
Vụ việc 7 cầu thủ nhập tịch bị FIFA cấm thi đấu 12 tháng đã khiến bóng đá Malaysia rơi vào tâm điểm tranh cãi. Giữa làn sóng chỉ trích, Nadeswaran cho rằng có thể một “cò” trung gian đã đóng vai trò then chốt trong việc giới thiệu cầu thủ, chuyển giao giấy tờ và thậm chí tác động đến quá trình xử lý hồ sơ tại FAM.
Cơ sở cho lập luận này đến từ chính thông cáo của FAM, trong đó đề cập việc nhân viên “nhận nhầm tài liệu từ một đại lý” thay vì văn bản chính thức từ Cục Đăng ký Quốc gia. Từ chi tiết ấy, câu hỏi được đặt ra: đây chỉ là sự nhầm lẫn cá nhân hay là dấu hiệu cho thấy quy trình quản lý bị buông lỏng, để bên thứ ba can thiệp quá sâu?
Nadeswaran cũng chỉ ra một điểm yếu nghiêm trọng: chất lượng chứng cứ. Cơ quan đăng ký từng thừa nhận không thể truy xuất bản khai sinh gốc của ông bà một số cầu thủ, buộc phải cấp bản sao dựa trên bằng chứng thứ cấp. Khi dữ liệu huyết thống không hoàn chỉnh, nguy cơ sai sót xuất hiện ở mọi khâu – từ truy lục, dịch thuật đến hợp pháp hóa lãnh sự và thẩm định pháp lý.
Theo giả thiết của Nadeswaran, nhà môi giới đã giới thiệu bảy cầu thủ gồm Facundo Garces, Imanol Machuca, Hector Hevel, Gabriel Palmero, Rodrigo Holgado, Joao Figueiredo và Jon Irazabal, cùng bộ hồ sơ ban đầu. FAM sau đó rà soát và chuyển tiếp lên cấp thẩm quyền. Dù mô hình này khá phổ biến trong bóng đá quốc tế, ranh giới giữa “giới thiệu hợp pháp” và “can thiệp trái quy trình” là vô cùng mong manh.
Nếu nhà môi giới tham gia biên soạn hoặc nộp tài liệu thay mặt cầu thủ, quy trình dễ bị sai lệch, trừ khi có cơ chế kiểm tra độc lập và nhật ký phê duyệt minh bạch. Về mặt kinh tế, việc “phình to” vai trò trung gian cũng dễ hiểu, bởi các giao dịch nhập tịch thường kèm theo chi phí đặc thù – từ xác minh hộ tịch, dịch thuật, công chứng đến hợp pháp hóa lãnh sự – và đây là nguồn lợi đáng kể cho các môi giới.
Theo Nadeswaran, bên trung gian có thể là bên hưởng lợi nhiều nhất trong vụ việc, trong khi FAM vẫn chưa công khai danh tính hay phạm vi ủy quyền của họ. Chính sự im lặng này đã làm gia tăng nghi ngờ và đẩy áp lực minh bạch từ dư luận lên cao.
Về mặt pháp lý, FIFA quy định cầu thủ đủ điều kiện thi đấu cho đội tuyển quốc gia khi đáp ứng một trong ba tiêu chí: sinh tại quốc gia đó, có huyết thống trực hệ hoặc cư trú đủ thời gian. Trong trường hợp dựa trên huyết thống, giấy tờ gốc là yếu tố bắt buộc, còn các bằng chứng thứ cấp chỉ được chấp nhận nếu qua chuỗi xác minh chặt chẽ và đối chiếu nhất quán. Một “lỗi hành chính” nhỏ trong khâu này có thể tạo ra hiệu ứng domino, nhất là khi các bên rút ngắn quy trình vì áp lực thành tích.
FAM cho biết đã gửi đơn kháng cáo và hy vọng lật ngược án phạt cho 7 cầu thủ. Một hồ sơ kháng cáo hiệu quả, theo thông lệ, cần bổ sung tối đa chứng cứ gốc, chứng minh cơ chế kiểm soát nội bộ rõ ràng và xác định cụ thể vai trò của các bên thứ ba – nếu có – từ giai đoạn giới thiệu đến nộp tài liệu.
Song song đó, FAM được khuyến nghị tái thiết quy trình: xác minh trực tiếp với cơ quan gốc, lưu trữ bản điện tử có xác thực, ghi chép nhật ký chuyển giao và công khai danh sách môi giới cùng phạm vi, thù lao và trách nhiệm pháp lý của họ.
Ở góc độ truyền thông, điều người hâm mộ cần là sự minh bạch. FAM cần giải thích lý do sử dụng bằng chứng thứ cấp, cơ sở pháp lý của từng tài liệu, tiêu chí xét duyệt tư cách thi đấu và kế hoạch khắc phục để tránh tái diễn sai phạm. Khi thông tin được công bố rõ ràng, dư luận sẽ chuyển từ nghi ngờ cá nhân sang thảo luận về chính sách – điều tích cực hơn cho bóng đá Malaysia.
Dù kết quả kháng cáo thế nào, thông điệp rút ra vẫn nhất quán: hồ sơ cầu thủ nhập tịch phải dựa trên chứng cứ vững chắc. Mọi “đường tắt” qua tay môi giới chỉ an toàn khi được ràng buộc bởi tính minh bạch, cơ chế giám sát độc lập và trách nhiệm giải trình ở từng dấu mộc, từng chữ ký.
